Dünya Çapında Aşırı Servete Vergi Milyarları Yoksulluktan Kurtarabilir – Çeviri: Kemal Büyükyüksel

Yeni bir rapor, küresel eşitsizliğin nefes kesen kapsamını ve küresel bir servet vergisinin çocuk yoksulluğu ve iklim değişikliği gibi alanlarda sağlayabileceği büyük ilerlemeyi ortaya koyuyor.

Siyasi olarak halen mümkün olmamasına rağmen, küresel bir servet vergisi hakkında düşünmeye değer. Küresel vergi anlaşmalarının, sonuçta, zaten mevcut anlaşmalarda emsali var. Ancak daha da önemlisi, böyle bir vergiyi tasarlama ve bu süreçte yapılacak kritik çıkarımlar var.

Omar Ocampo ve Chuck Collins’in Jacobin’de yayımlanan röportajının Türkçe çevirisidir. İzinle İVME Hareketi tarafından yayınlanmıştır.

Bu çıkarımlar, Oxfam, Yurtsever Milyonerler ve Mücadele Eşitliği İttifakı ile işbirliği içinde Politika Çalışmaları Enstitüsü’nün Koouthors Omar Ocampo ve Chuck Collins’ten yeni bir raporda araştırıldı. Diğer şeylerin yanı sıra, aşırı zenginlik, dünyanın milyarderlerinin ve multimilyonerlerinin ayrıntılı bir analizini sunuyor – hem servetlerinin nefes kesen miktarını hem de küresel bir servet vergisi ile ne tür girişimlere finanse edilebileceğini ortaya koyuyor.

Jacobin’den Luke Savage, raporu ve bulgularını tartışmak için Ocampo ve Collins ile bir araya geldi.

---

LS
Rapor hem küresel olarak hem de tek tek ülkeler içinde servet eşitsizliğinin boyutu hakkında bazı şaşırtıcı gerçekleri içeriyor. Ancak en önemli bulgularına geçmeden önce, hesaplamaların kendisini sormak istiyorum. Verileriniz nereden geldi ve analizinizin kapsamı neydi?

OO

Bu rapor, milyarder seviyesinin altındaki servet katmanını incelememiz açısından benzersizdir. Forbes ve Bloomberg ve onların güncel servet tahminleri sayesinde, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ve dünyadaki milyarder serveti hakkında çok şey biliyoruz. Ancak, 5 milyon doların üzerinde veya 50 milyon doların üzerinde serveti olan ultra yüksek net değer sınıfının geri kalanı hakkında fazla bir şey bilmiyoruz.

Örneğin, dünyada 50 milyon doların üzerinde serveti olan ve toplam serveti 36,4 trilyon dolar olan 183.000’den fazla insan olduğunu tahmin ediyoruz. Daha sonra Elizabeth Warren’ın savunduğuna benzer bir servet vergisi uyguluyoruz, milyarderler üzerinde daha yüksek düzeyde artan oranlı bir servet vergisi.

Bu raporun farkı, varlıklı bireyler hakkında oldukça önemli bir küresel veri tabanı oluşturan özel bir varlık araştırma şirketi olan Wealth-X’ten sözleşmeli veriler elde etmemiz. Başlıca müşterileri kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, büyük bağış toplama çalışmaları yapan büyük hayır kurumları ve multimilyonerlere ve milyarderlere lüks mallar satan lüks şirketlerdir.

LS
Sizin bulgularınıza göre, rapor, dünyadaki milyonerler ve milyarderlerden alınan küresel bir servet vergisinin her yıl 2,5 trilyon doların biraz üzerinde bir artış sağlayabileceğini tahmin ediyor. Bu rakama tam olarak nasıl ulaştınız ve teorik servet verginiz pratikte nasıl görünürdü?

CC
Küresel verilere baktık ve küresel GSYİH’nın yüzde 98’ini oluşturan yetmiş ülkeye odaklandık. Vergi raporlaması veya özel servet tahminleri olmayan birçok ülke var. Ancak dünyanın multimilyonerlerinin ve milyarderlerinin çoğunu dahil ettiğimizi düşünüyoruz.

Bir dizi farklı servet vergisi formülü uyguladık, ancak raporda sadece ikisini tartışıyoruz. Birincisi, 5 milyon ila 50 milyon dolar arasındaki servet için yüzde 2’lik bir yıllık vergi oranı uyguluyor; 50 milyon ile 1 milyar dolar arasındaki servetin yüzde 3’ü; ve 1 milyar doların üzerindeki servetin yüzde 5’i. Bu, 2,5 trilyon doları toplayacak orandır.

İkinci bir servet vergisi oranı, yıllık yüzde 10’luk bir vergi oranıyla milyarder servetini daha agresif bir şekilde azaltmayı hedefliyor. Bu oran yılda 3,6 trilyon dolara yaklaşacaktır. Amerika Birleşik Devletleri’nde 1,34 trilyon dolar artıracak. Ama aynı zamanda daha yüksek oranlara ve ne toplayabileceklerine de baktık.

İlginç bulduğumuz birkaç istatistik daha:

• Dünya genelinde 3,6 milyon insanın serveti 5 milyon doların üzerinde ve toplam serveti 75,3 trilyon dolar.
• Net değeri 5 milyon dolar veya daha fazla olan ve toplam serveti 28 trilyon dolar olan 1.436.275 kişi var.
• ABD’de toplam servet miktarı 12.8 trilyon dolara ulaşan 50 milyon dolar veya daha fazla miktarda serveti olan 63.505 kişi var.
• 2016 ve 2021 arasında, 50 milyon doların üzerinde serveti olan ABD’li bireylerin sayısı 37.140’tan 63.505’e, birleşik servet ise enflasyona göre ayarlanmış yüzde 51.84’lük bir kazançla 8.4 trilyon dolardan 12,8 trilyon dolara yükseldi.

LS

Aşırı Zenginliği Vergilendirmek’in belki de en önemli sonucu, küresel bir servet vergisinin gerçekte ne için kullanılabileceği ile ilgili. Bize bu bulguların bir özetini verebilir misiniz? Yıllık 2.5 trilyon dolarlık bir gelir aslında ne tür şeyleri ödememizi sağlayabilir?

OO
2.5 trilyon doların 2.3 milyar insanı yoksulluktan kurtarmak, tüm dünya için yeterli aşı oluşturmak ve düşük ve düşük orta gelirli ülkelerin tüm vatandaşları için evrensel sağlık ve sosyal koruma sağlamak için yeterli olduğunu tahmin ediyoruz – tahminen 3,6 milyar insan.

Dünya Bankası’na göre, günde 5,50 doların altındaki yoksulluk sınırının altında kabaca 3,3 milyar insan var. Onları yoksulluktan kurtarmak kişi başına ortalama 901 dolara mal olacak. Aşılarla ilgili olarak, COVID-19 aşıları 27,8 milyar dolara mal olacak. Evrensel sosyal koruma ve sağlık hizmetleri tahmini olarak 440,8 milyar dolara mal olacak. 2020’de, düşük ve düşük orta gelirli ülkeler için evrensel sosyal koruma kapsamına ve sağlık hizmetlerine ulaşmak için finansman açığı 440,8 milyar dolardı.

Oxfam International ve Eşitsizlikle Mücadele İttifakı ile birlikte çalışarak, öncelikle halk sağlığı sistemlerini genişletmeye yönelik bir bakış açısıyla, gelirlerin ülkelerinde nasıl dağıtılabileceğini belirlemek için ülkelerle birlikte çalıştık. Bilgi notu raporu, kırk dört ülke için ülke ülke bilgi notlarını içerir.

LS

Bu rapor açıkça ütopik düşüncede bir alıştırmadır. Yani şu anda servet üzerinden dünya çapında bir vergi tesis etmek için gerekli olan küresel kurumsal altyapıdan yoksunuz. Buna benzer bir şeyi ortaya çıkarmak için gerekli olacak güçler dengesine değinmeyelim bile.

Bununla birlikte, bunlar teknik sorunlardan çok politik engellerdir. O halde, aslında oraya nasıl gideceğimiz sorusunu bir kenara bırakırsak, ikinizin küresel bir servet vergisinin teorik olarak pratikte nasıl çalışabileceği hakkında düşünceleriniz var mı? Bunu yönetmek için gelecekte ne tür bir kuruma (veya kurumlara) ihtiyaç duyulacağını düşünüyorsunuz?

CC

Merkezi bir küresel vergi otoritesi bulunmamakla birlikte, ulus devletlerin paralel politikalar üzerinde anlaşabilecekleri yollar vardır. Örneğin, yakın zaman önce 136 ülkenin bir araya gelip yüzde 15’lik bir küresel kurumlar asgari gelir vergisi getiren bir anlaşmayı kabul ettiğine tanık olduk. Bu bir kez uygulandığında, çok uluslu şirketleri vergileri düşürme yarışında ülkeleri birbirine düşürmekten caydıracak.

Tek tek ülkelerin küresel vergi otoritesine boyun eğdiğini tasavvur etmek zordur (bunu Amerika Birleşik Devletleri Senatosu aracılığıyla elde etmeyi deneyin!), ancak aşırı eşitsizliği ve milyarderlerin vergi kaçırmasına ele almak için artan küresel baskı ile, küresel asgari kurumlar vergisi anlaşmasına benzer bir süreç tasavvur edebilirsiniz. Benzer bir anlaşma, ülkeleri, sırayla, aşırı servet konsantrasyonlarını vergilendirmek ve milyarder servetini ve gücünü azaltmak için birleştirebilir. Aynı uluslararası vergi anlaşması, gizli servet sistemini bitirmeli ve milyarder sınıfının tröstlerde, açık deniz vergi cennetlerinde ve anonim paravan şirketlerde servetlerini saklamasını zorlaştırmalıdır.